Pamiętaj, w wymowie języka polskiego:
- Nie pochylamy samogłosek
- Nie spłaszczamy samogłosek
- Nie spieszczamy samogłosek
Samogłoska ( a) – niska pozycja żuchwy
Między siekacze wsuń kciuk i palec wskazujący w ten sposób, by górne zęby naciskały blaszkę palca złączonego z kciukiem, a dolne kciuka. Górna warga powinna odsłaniać zęby.Następnie rozchyl oba palce na szerokość jednego centymetra. Pobierz powietrze i wymów (a). Powtórz kilkakrotnie nie usuwając palców. Następnie usuń palce, zamknij usta i ponownie otwórz, ustawiając żuchwę w poprzedniej pozycji. Podnieś górną wargę i wymawiaj ciąg: aaaaaa… ćwicząc głoskę (a) zwróć uwagę by:
- żuchwa spoczywała luźno w ustalonej pozycji
- żuchwa nie wysuwała się do przodu, lecz przeciwnie- podczas opuszczania przysuwała się lekko do krtani
- język rozpłaszczonym czubkiem dotykał nasady dolnych siekaczy, nie napierając na nie
Samogłoska (e) – średnia pozycja żuchwy
Złącz palce jak poprzednio i wsuń je między siekacze, ale kierując blaszki paznokci w stronę kącików ust, lekko rozciągnij wargi. Wargi są napięte, a górna obnaża zęby. Język dotyka czubkiem zębów – jak poprzednio.Pobierz powietrze i wymawiaj głoskę (e). Przedłuż fonację głoski i podczas wymawiania: eeeee… wyjmij palce.
Samogłoska (y) – średnia pozycja żuchwy
Wsuń czubek kciuka między zęby tak, by górne siekacze naciskały lekko opuszkę palca. Wargi rozciągnij nieco szerzej niż przy głosce (e) i odsłoń górne zęby. Język czubkiem oparty w nasadę dolnych siekaczy powinien przyjąć pozycję wybrzuszoną w swej środkowej części. Przedłuż fonację głoski yyyyyyyy.
Samogłoska (i) – wysoka pozycja żuchwy
Żuchwa niemal zwarta z górną szczęką, a język wyniesiony wysoko swą środkową częścią tworzą bardzo wąski korytarz powietrzny dla samogłoski. Wsuń między zęby płasko ułożony koniec szpatułki i przyciśnij nim wparty w nasadę dolnych zębów czubek języka. Rozciągnij wargi mocno jak do uśmiechu i wymawiaj iiiiiii..
Samogłoska (o) – średnio niska pozycja żuchwy
Złóż kciuk z palcem wskazującym i wsuń między zęby, przylgnij do nich wysuniętymi i ułożonymi w kółeczko wargami, czubek języka przy zębach. Wyjmij palce i z tak ściągniętymi wargami wymawiaj oooooo.. Dbaj o to, by: język nie uciekał w głąb jamy ustnej, wargi nie rozsuwały się.
Samogłoska (u) – średnio wysoka pozycja żuchwy
Samogłoska tylna, wysoka, labializowana. Rozewrzyj lekko zęby i stul usta jak do gwizdania, zatrzymaj język przy dolnych zębach. Zauważ, jak silna jest praca warg przy wymowie uuuuu.. Ćwicz legato i staccato.